महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC) विविध प्रकारच्या स्पर्धा परीक्षा घेतो, ज्याद्वारे महाराष्ट्र राज्यातील विविध सरकारी पदांसाठी निवड केली जाते. ह्या परीक्षा मुख्यतः तीन प्रमुख श्रेणींमध्ये विभागल्या जातात:
🏛️ राज्यसेवा परीक्षा (Rajyaseva Exam)
🔹 राज्यसेवा परीक्षेची ओळख
राज्यसेवा परीक्षा ही MPSC अंतर्गत घेतली जाणारी सर्वात प्रतिष्ठित व महत्त्वाची परीक्षा आहे. या परीक्षेद्वारे महाराष्ट्र सरकारच्या विविध प्रशासकीय, राजस्व, वित्त आणि कायदा विभागातील उच्च पदांवर नियुक्त्या केल्या जातात.
📌 राज्यसेवा परीक्षेच्या मुख्य पदे:
- उपजिल्हाधिकारी (Deputy Collector)
- उप पोलिस अधीक्षक (DySP)
- सहायक आयुक्त (Assistant Commissioner, State Tax)
- तहसीलदार (Tehsildar)
- उप निबंधक सहकारी संस्था (Deputy Registrar, Cooperative Societies)
- सहाय्यक प्रादेशिक परिवहन अधिकारी (ARTO)
- प्रभारी अधिकारी (Block Development Officer)
- विविध इतर प्रशासकीय पदे
📝 राज्यसेवा परीक्षेचे स्वरूप
MPSC राज्यसेवा परीक्षा तीन टप्प्यांत घेतली जाते:
- पूर्व परीक्षा (Preliminary Exam) – वस्तुनिष्ठ स्वरूपाची (Objective Type) परीक्षा असते.
- मुख्य परीक्षा (Mains Exam) – लेखी स्वरूपाची परीक्षा असते.
- मुलाखत (Interview) – अंतिम निवडीसाठी तोंडी चाचणी घेतली जाते.
📚 अभ्यासक्रम:
राज्यसेवा परीक्षेचा अभ्यासक्रम सामान्य अध्ययन, महाराष्ट्राचे भूगोल व इतिहास, राज्यशास्त्र, अर्थशास्त्र, विज्ञान-तंत्रज्ञान, चालू घडामोडी, व प्रशासनिक कौशल्ये यांचा समावेश करतो.
🏢 गट-ब व गट-क परीक्षा
🔹 गट-ब परीक्षा (Group B Exams)
MPSC द्वारे गट-ब मधील विविध पदांसाठी भरती केली जाते. यामध्ये खालील प्रमुख पदे समाविष्ट आहेत:
- नायब तहसीलदार (Naib Tehsildar)
- सहाय्यक कक्ष अधिकारी (Assistant Section Officer – ASO)
- राज्य कर निरीक्षक (State Tax Inspector – STI)
- पोलीस उपनिरीक्षक (Police Sub-Inspector – PSI)
- विभागीय अधिकारी (Divisional Officer)
📝 गट-ब परीक्षेचे स्वरूप:
- पूर्व परीक्षा (Preliminary Exam) – वस्तुनिष्ठ स्वरूपाची परीक्षा.
- मुख्य परीक्षा (Mains Exam) – पेपर स्वरूपाची लेखी परीक्षा.
- शारीरिक चाचणी व मुलाखत (Physical Test & Interview) – काही पदांसाठी लागू.
📚 अभ्यासक्रम:
गट-ब परीक्षेसाठी राज्यशास्त्र, इतिहास, चालू घडामोडी, सामान्य विज्ञान, गणित, बुद्धिमत्ता चाचणी व कायदा यांचा अभ्यास आवश्यक आहे.
🔹 गट-क परीक्षा (Group C Exams)
गट-क मधील पदांसाठी MPSC द्वारे घेतल्या जाणाऱ्या काही प्रमुख परीक्षा:
- तांत्रिक सहाय्यक (Technical Assistant)
- लिपिक-टंकलेखक (Clerk-Typist)
- गट-क सेवा परीक्षेतील इतर पदे
📝 गट-क परीक्षेचे स्वरूप:
- एकच परीक्षा (Single Written Exam) – बहु-विकल्पीय प्रश्नांवर आधारित परीक्षा.
- टायपिंग टेस्ट (Typing Test) – काही पदांसाठी आवश्यक.
📚 अभ्यासक्रम:
गट-क परीक्षेसाठी सामान्य अध्ययन, मराठी, इंग्रजी, गणित व बुद्धिमत्ता चाचणी यांचा समावेश केला जातो.
📋 सहाय्यक व अन्य भरती प्रक्रिया
MPSC वेळोवेळी विविध सहायक व तांत्रिक पदांसाठी भरती प्रक्रिया राबवते. यात समाविष्ट होणाऱ्या काही पदे:
- सहाय्यक अभियंता (Assistant Engineer – AE)
- विस्तार अधिकारी (Extension Officer)
- तांत्रिक अधिकारी (Technical Officer)
- वन विभागातील अधिकारी (Forest Officer)
या पदांसाठी स्वतंत्र परीक्षा घेतली जाते आणि काही पदांसाठी मुलाखतही घेतली जाते.
🔥 MPSC परीक्षेच्या संधींचा फायदा घ्या!
MPSC च्या विविध परीक्षांद्वारे महाराष्ट्रातील सरकारी नोकऱ्यांमध्ये भरती होण्याची सुवर्णसंधी आहे. योग्य अभ्यासक्रम, नियोजन आणि सरावाने यश मिळवणे शक्य आहे. MPSC Planet वर आम्ही तुम्हाला या प्रवासात मदत करण्यास पूर्णतः कटिबद्ध आहोत. 🚀
